دیسک کمر

در ستون فقرات هر انسانی معمولا 26 مهره وجود دارد. بین مهره‌های استخوانی صفحاتی از جنس غضروف قرار دارد که به آن دیسک گفته می‌شود. این دیسک‌ها دور نخاع پیچیده شده‌اند و به دلیل خاصیت ارتجاعی بودن، فشارهایی که به ستون فقرات وارد می‌شود را جذب می‌کند. گاهی عواملی چون بلندکردن اجسام سنگین و چرخش‌های ناگهانی بدن باعث ایجاد پارگی و بیرون زدگی دیسک کمر می‌شود. در ستون فقرات اعصاب و عروق خونی پیچیده‌ای وجود دارد که بیرون زدگی دیسک کمر می‌تواند فشار زیادی به این عصب‌ها وارد کند که بسیار دردناک و ناراحت‌کننده می‌باشد. درد و ناراحتی ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر در موارد آنقدر زیاد می‌شود که فرد ناچار به استراحت مطلق می‌شود.

علائم و نشانه‌های دیسک کمر

• درد موضعی در کمر ( بعضی بیماران درد کمر را ندارند)
• انتشار درد در پاها
• احساس گزگز کردن و ضعف در دست و پا
• ایجاد اختلال در حفظ تعادل
• ضعف عضلانی غیرقابل توصیف

روش‌های تشخیص و درمان دیسک کمر

برای تشخیص دیسک کمر، پزشک ابتدا سابقه بیمار را بررسی می‌کند. از بیمار می‌خواهد دراز بکشد، پای بیمار را که درد دارد بالا می‌برد سپس پایی را که درد ندارد بالا می‌برد اگر بالا بردن پای بیمار با درد پا یا کمر همراه باشد مشکوک به دیسک کمر می‌شود. سپس پزشک به سراغ تست‌های تشخیصی از قبیل ام آر آی (MRI) ، سی تی اسکن و غیره می‌رود. پس از تشخیص دیسک کمر فرد باید اقدام به درمان کند. 

• استراحت مطلق و مراقبت از خود

در وهله اول افرادی که دچار بیرون زدگی دیسک هستند باید استراحت کنند و فعالیت‌های روزانه خود را محدود کنند. همچنین گاهی مصرف داروهای ضد التهاب، مسکن و شل کننده عضله به کاهش درد کمک می‌کند ولی باید مرتب کنترل شوند تا بیماری دیسک کمرشان پیشرفت نکند.

• انجام ورزش و فیزیوتراپی

فیزیوتراپ به بیمار روش مناسب بلند کردن اجسام، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و راه رفتن را آموزش می‌دهد. همچنین با انجام ورزش‌هایی به تقویت عضلات کمر، پا و شکم می‌پردازد و با انجام حرکات کششی انعطاف پذیری ستون فقرات و پاها را افزایش می‌دهند. بستن کمربندهای طبی یا اسلینگ کمر مخصوص که بتواند کشش لازم را در ناحیه کمر ایجاد کند نیز می تواند موثر واقع شود.

• کمپرس سرد و گرم

می‌توان از کمپرس سرد و گرم یا حتی حوله گرم یا سرد و بسته‌های ژله یخ به طور جداگانه برای درمان درد دیسک کمر  در منزل استفاده نمود. گرما درمانی یا سرما درمانی به طور جداگانه به کاهش درد و التهاب و کاهش گرفتگی ماهیچه و بافت‌های نرم کمک می‌کند.

• ماساژ درمانی

استفاده از ماساژ درمانی نقش قابل توجهی در درمان دیسک دارد. حرکات مالشی منظم و ضربه‌های کنترل شده به بافت‌های کمری باعث بهبود جریان خون و در نتیجه اکسیژن رسانی به عضلات آسیب دیده می‌شود. این کار به روند بهبود بافت و عضلات آسیب دیده و کاهش درد دیسک کمر کمک می‌کند.

• لیزر درمانی

مطالعات نشان می‌دهد که لیزر درمانی برای درمان دیسک مزمن و خفیف کاربرد دارد. به این صورت که با نفوذ انرژی لیزر به بافت‌ها و عضلات کمر باعث افزایش جریان خون و تحریک بافت‌های آسیب دیده می‌شود. پالس لیزر و انرژی آن با توجه به شرایط بیمار و هدف درمان انتخاب می‌شود.

• تزریق اوزون

با تزریق گاز اوزون به بافت آسیب دیده کمری، این گاز به اکسیژن تبدیل می‌شود. در این فرآیند انرژی آزاد می‌شود که باعث کوچک شدن دیسک بیرون زده و کاهش علایم آن می‌شود. همچنین طی این فرآیند رادیکال‌هایی آزاد می‌شود که موجب کاهش التهاب در بافت و بهبود درد نیز می‌شود.

بیش از 80 درصد بیماران با روش بدون جراحی از قبیل مواردی که در بالا گفته شد درمان می‌شوند. اگر موارد ذکر شده جواب نداد یا وضعیت بیمار حاد باشد پزشک به سراغ جراحی می‌رود.